Μο Γιαν στα κινεζικά σημαίνει “Μη Μιλάς”….
Ο κινέζος αντικαθεστωτικός συγγραφέας Μο Γιαν,
μια από τις πιο γνωστές συγγραφικές υπογραφές της Κίνας στη Δύση, είναι ο κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας 2012. Σύμφωνα με τη λιτή, ως συνήθως, ανακοίνωση, της Ακαδημίας, η επιλογή του Μο Γιαν έγινε “Για τον ευαφάνταστο ρεαλισμό του με τον οποίο συνδυαζει τα παραδοσιακά παραμύθια με την ιστορία και το σήμερα”. Σε μια εποχή που η Κίνα, η ανερχόμενη υπερδύναμη βρίσκεται στο επικεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος με αφορμή την διαμάχη της με την Ιαπωνία για τα νησιά Σενκάκου ή Ντιαογιού, η Σουηδική Ακαδημία φαίνεται να κάνει τις επιλογές της, απονέμοντας για μια ακόμη φορά ένα “πολιτικό” Νόμπελ Λογοτεχνίας με πολλαπλές ερμηνείες. Αυτό είναι το δεύτερο Νόμπελ Λογοτεχνίας που απονέμεται σε κινέζο συγγραφέα. Το προηγούμενο και πρώτο είχε απονεμηθεί πριν από 12 χρόνια, το 2000 στον επίσης αντικαθεστωτικό συγγραφέα Γκάο Ξινγιάνγκ που ζει ως πολιτικός πρόσφυγας στο Παρίσι. Όταν του είχε απονεμηθεί το Βραβείο Νόμπελ, η Κίνα είχε …αρνηθεί να το δεχτεί.
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
O Mo Yan, που στη Δύση θεωρείται ως η “κινεζική απάντηση” για τον Franz Kafka και Joseph Heller, είναι από τους ανανεωτές του κινεζικού μυθιστορήματος και ανήκει στη γενιά εκείνη των λογοτεχνών που έφεραν σε επαφή το κινεζικό κοινό με το δυτικό τρόπο μυθιστορηματικής αφήγησης. Oι πολιτικές του απόψεις έχουν επηρεαστεί από τον Lu Xun και η λογοτεχνική του πρόζα από τον μαγικό ρεαλισμό του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκες. Από τα πιό γνωστά βιβλία του είναι “Oι κόκκινοι αγροί” (1987) που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Ζανγκ Γιμού.
Ο Mo Yan γεννήθηκε το 1955 στην επαρχία Σαντόνγκ της βορειοανατολικής Κίνας από μια φτωχή οικογένεια που μετά βίας μπόρεσε να μεγαλώσει τα τέσσερά της παιδιά.
Κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης εγκατέλειψε το σχολείο και δούλεψε σε εργοστάσιο που παρήγαγε λάδι. Το 1976 κατατάχτηκε εθελοντικά στο Λαϊκό Απελευθερωτικό στρατό όπου και σπούδασε βιβλιοθηκάριος.
Το 1981 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα “Βροχή που πέφτει μια ανοιξιάτικη νύχτα”. Ακολούθησε το βιβλίο του “Oι κόκκινοι αγροί” (1987) που άρχισε να του δημιουργεί προβλήματα με τη λογοκρισία και το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Ζανγκ Γιμού.
Το επόμενο μυθιστόρημά του “Oι μπαλάντες του σκόρδου” (1988), που έχει κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, απαγορεύτηκε, γεγονός που οδήγησε τον Μο Γιαν να παραιτηθεί από το στρατό.
Τα βιβλία του “Η δημοκρατία του κρασιού” (2001) και “Μεγάλα στήθη και φαρδιές περιφέρειες” (2003) είχαν επίσης προβλήματα με τη λογοκρισία.
Σαφείς αιχμές για την έλλειψη ελευθερίας λόγου στη χώρα του “κρύβει” και το όνομά του. Το Μο Γιαν – Mo Yan είναι ψευδώνυμο (το πραγματικό του όνομα είναι Guan Moye) και στα κινεζικά σημαίνει “Μη Μιλάς”. O Mo Yan σε διάλεξη που είχε δώσει στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ αποκάλυψε ότι επέλεξε αυτό το ψευδώνυμο όταν είχε γράψει το πρώτο του βιβλίο για να υπεθνυμίζει στον ευατό του ότι πρέπει να προσέχει τα λόγια του.
Παρά τις προτάσεις που είχε από τη Δύση, ο Μο Γιαν δεν εγκατέλειψε ποτέ την Κίνα.
Εξαιρετικά απλός και ειλικρινής στις δηλώσεις του, μακριά από το δυτικό συγγραφικό σταρ σίστεμ, ο Μο Γιαν όταν είχε παλαιότερα ερωτηθεί γιατί γράφει, είχε απαντήσει με ειλικρίνεια: “Ξεκίνησα να γράφω για να ξεφύγω από τη φτώχια. Αν με ρωτήσετε γιατί συνεχίζω να γράφω σήμερα, θα σας πώ ότι το κάνω διότι έχω πράγματα να πω.”
πηγή: BookBar
