Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

Passive Voice

Το φάντασμά μου να 'ρχεται το νιώθω

Το φάντασμά μου να 'ρχεται το νιώθω
κάτω απ' το σάρκινο κοστούμι όπου μένω,
ποτέ δεν ήξερα αν ζω ή αν πεθαίνω,
αν έχω του ίσκιου ή του σώματος τον πόθο.

Την πόλη περπατώ, την ξαναχτίζω
με ματαιότητας το βλέμμα κάθε μέρα
άλλοτε εκείνη χάνεται, άλλοτε φεύγω πέρα,
άοπλος το όνειρο μου προασπίζω.

Κι εμέ συναπαντώ, μ' αναγνωρίζω
όλο θάνατο, από σκιά φτιαγμένο
κι άλλο δεν είμαι τίποτα, ρωτώ, όμως γνωρίζω

μόνο ότι δεν έκλαψα το κλάμα το θλιμμένο
γι' αυτόν το μελλοθάνατο που κομίζω
κάτω απ' το σάρκινο κουστούμι όπου μένω.

Ποίημα του Κουβανού Γαστόν Μπακέρο (1918 - 1997), σε υποδειγματική μετάφραση της Ελένης Χαρατσή, από τις εκδόσεις Μικρή Άρκτος, που έχουν κάνει καταπληκτική δουλειά στην έκδοση με πολύ καλαισθησία και μεράκι. Το βιβλίο εκδόθηκε το 2001, με τίτλο: "Λέξεις γραμμένες στην άμμο από ένα αθώο" και έκτοτε ο ποιητής δεν ξαναενοχλήθηκε.
Ο Γαστόν Μπακέρο δηλώνει: "Ποτέ δε με άκουσε κανείς να λέω "είμαι ποιητής". Φίλος της Ποίησης, αιώνιος εραστής της, μαθητευόμενος της τρομερής τέχνης που απαιτεί, αυτό αισθάνομαι πως είμαι."
Έχει πει κι άλλα, έχει γράψει αρκετά. Τον αναφέρω γιατί οι φίλοι της Ποίησης εκλίπουν και όσο περνά ο καιρός μειώνονται δραματικά και οι "φίλοι" των γραμμάτων γενικά, όσο για τους "μαθητευόμενους" αυτοί πια είναι είδος προς εξαφάνιση.

Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2011

Νόμπελ Λογοτεχνείας 2011: Tomas Transtromer - σουηδός ποιητής

Τomas Tranströmer
tomas-transtromer-wins-nobel-literature-prize-2011-250
Πιο μέσα
Στη μεγάλη είσοδο της πόλης,
όταν ο ήλιος είναι χαμηλά.
Η κυκλοφορία πυκνώνει, σέρνεται.

Είμαι ένα λέπι του δράκου.
και χύνεται μέσα.
και ένα κείμενο γίνεται ορατό
μέσα μου,
λέξεις γραμμένες με αόρατο μελάνι
που εμφανίζονται
όταν κρατά κανείς το χαρτί πάνω από τη φωτιά!
Ξέρω ότι πρέπει να φύγω μακριά,
να διασχίσω την πόλη και μετά να
συνεχίσω ώσπου να έρθει η στιγμή να εξαφανιστώ
περπατώντας με τις ώρες στο δάσος.
Ακολουθώντας τα ίχνη του ασβού.
Έρχεται το σκοτάδι, δυσκολεύομαι να δω.
Εκεί, πάνω στα βρύα, υπάρχουν πέτρες.
Μια απ’ τις πέτρες αυτές είναι πολύτιμη.
Μπορεί να μεταμορφώσει τα πάντα,
μπορεί να μετατρέψει το σκοτάδι σε φως.
Είναι ο διακόπτης όλης της χώρας.
Όλα εξαρτώνται από αυτή.
Δες την, άγγιξέ την...
Ένας αργοκίνητος δράκος που αστράφτει.
Ο κόκκινος ήλιος βρίσκεται ξαφνικά
μπροστά στον ανεμοθώρακα
Είμαι διάφεγγος


Τomas Tranströmer, Τα ποιήματα, μτφρ. Βασίλης Παπαγεωργίου (Aθήνα: Printa, 2004)
Ο Tomas Tranströmer γεννήθηκε το 1931 στη Στοκχόλμη. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία για το ποιητικό αλλά και το μεταφραστικό του έργο και η ποίησή του έχει μεταφραστεί σε πενήντα γλώσσες. Το ποιητικό του ιδίωμα διαμορφώνεται στη βάση ενός γαλήνιου λυρισμού με γλώσσα ακριβή και καθαρή μέσα στην οποία σχηματίζεται ο κρύσταλλος του αινίγματος, ενώ δεν λείπουν οι αναφορές στην ιστορία, την κοινωνία και την πολιτική. Το ποίημα «Πιο μέσα» μου έφερε στο νου την Αθήνα και τον ανελέητο ήλιο της. Άραγε ποιο εσωτερικό κείμενο θα φώτιζε μέσα μας; Το ποίημα δεν δίνει απάντηση. Ανοίγει όμως μια δίοδο προς τα έξω προτρέποντας στην αναζήτηση του μυστικού.
Κατερίνα Ηλιοπούλου
* Το κείμενο αυτό, μαζί με το ποίημα, δημοσιεύτηκε στο τρίτο τεύχος της Book Press, το Νοέμβριο του 2009.

(Αναδημοσίευση από το Bookpress)

Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2011

Το ποίημα του μήνα...ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011

ΗΛΕΚΤΡΑ

Όλες οι θέσεις στην πλατεία
                          ήταν πιασμένες
Μόνο η θέση της αγωνίας
πίσω απ' το στόμα της Ηλέκτρας
ήταν ελεύθερη καθώς
                            έμπαινα μες τα λόγια της
που εξολόθρευαν το κοινό

Κυλούσαν με μια πηχτή οδύνη
από το ένα της πρόσωπο στο άλλο
              ένα ρίγος σκοτεινού μόχθου
καθώς τριγύριζε τον κύκλο του αίματος
να ξεστομίσει το ανείπωτο

Αργότερα πολύ αργότερα
                            όταν νεκρή πια
τ' ανάλαφρα πατήματα των ωρών
                            τα σκεπασμένα φιλιά

Να επαναλαμβάνεσαι ψυχή μου
                        να επαναλαμβάνεσαι

Μία είναι η ψυχή του ανθρώπου και
οι σημασίες του κόσμου λίγες

Διανύοντάς σε
                         άλλη μια φορά
γνωρίζοντάς σε
ίσως σε αποστηθίσω...

Άννα Αχμάτοβα (μετάφραση Ζέφη Δαράκη, από την ανέκδοτη συλλογή: Ερήμωνε)